İnsan beyni iki temel filtreyle içinde bulunduğu ortam(lar)da kendi gerçekliğini var ediyor. Bunlardan ilki 'benzerlik', ikincisi de 'farklılık'.
Bu anlamda, 'benzer olanlar' sempatik ve/ya güvenli, 'farklı olanlar' ise 'antipatik ve/ya şüpheli/tehdit olarak algılanıyor.
Yale Üniversitesi psikoloji bölümünün bir çalışmasına göre beynin bu 'benzerlik ve farklılık' temelli çalışma yapısı, 'ırkçılık' ve 'nefret suçları' gibi sorunların arkasındaki asıl neden olarak izah ediliyor.
Tabi bu 'benzerlik ve farklılık' ayrışması, hayatın içerisinde 'çoklu faktörler' şeklinde ve bambaşka hallerde karşımıza çıkabiliyor.
Bazen kişilerin fiziksel görünümleri (saç ve/ya göz rengi, şekli, büyüklüğü, atletik veya başka bir beden yapısı, hatta saçını nereden ayırıp hangi yöne yatırdığı gibi), bazen sosyoekonomik sınıfları, kıyafet tercihleri, şiveleri, memleketleri, bazen de etnik kökenleri, ünvanları vs doğrultusunda ayrışma yapan beyin, saydığımız kriterler ve daha birçok diğer veri ışığında insanlara ve olaylara karşı yaklaşım kalıpları belirliyor.
Bilinçdışımızın (bilinçaltımızın) çok hızlı bir şekilde ve bilinçli zihnimizin fark etmediği bir hızda yaptığı bu ayrışmanın birileri tarafından bilinçli bir planlamayla tehlikeli bir enstrümana dönüşebilmesi gayet mümkün.
Toplumların bu riske karşı uyanık olması gerektiğini düşünüyorum...
Sevgi ve saygılarımla, Murat Kaplan