Nezaketin bizi ve toplumu daha mutlu ve sağlıklı yaptığı bir sır değil. Karşılık beklemeden bir iyilik yaptığımızda ortaya çıkan o sıcak sevinç dalgası da bir yanılsama değildir.
Nezaket beyni doğrudan etkiler, duygusal sağlığımızı ve ruh halimizi etkileyen temel hormonların salgılanmasına yol açar.
İşte nezaketin beyni nasıl etkilediğine dair bazı bilgiler:
Nezaket Aşk Hormonunu Oksitosin Salgılatıyor:
Oksitosin, fiziksel olarak yakın olduğumuzda salındığı için sıklıkla ‘aşk hormonu’ olarak anılır. Oksitosin, bizi daha arkadaş canlısı yapması ve başkalarıyla olan bağımızı arttırırken aynı zamanda kan basıncını fiziksel olarak düşürmesiyle bilinir.
Sarılma ve yakınlık oksitosin salgılar ama nezaket de öyle. Başkalarına karşı nazik olduğumuzda oksitosin salgılanır ve bu da kendimizi daha bağlı ve güvenilir hissetmemizi sağlar. Oksitosin, sosyal bağ için esastır ve nezaket, nezaket gösteren ve buna maruz kalan kişinin oksitosin düzeylerini artırır.
Nezaket Karşılıklı Mutluluk Artışına Yol Açar:
İyilik bizi daha mutlu eder, ama nasıl? Nezaket, kaygı duygularını azaltmaktan ve mutluluğu artırmaktan sorumlu nörotransmitter olan serotonini salgılatır ve beyni etkiler.
Serotonin yaygın olarak anksiyete ve depresyon gibi zihinsel sağlık sorunlarını tedavi etmek için de kullanılır. Ve nezaket, beyindeki serotonini artırmanın doğal yollarından biridir. Örneğin, 2010 Harvard Business School mutluluk anketi, 136 ülkede mali açıdan cömert kişilerin genel olarak en mutlu insanlar olduğunu ortaya çıkardı.
Nezaket Enerjimizi Artırabilir:
Egzersiz, bizi enerjik hissettiren endorfinleri serbest bırakır. Nezaket de aynı şekilde endorfinlerin salgılanmasına sebep olduğu için bir ‘doping etkisi’ yaratır. Endorfinler bizi enerjik hissettirir, ancak doğal olarak ağrıyı da yok ederler.
Nezaket, acıyı azaltırken endorfinlerinizi artırmanın ve enerjinizi artırmanın başka bir kolay yolu olarak büyük fayda sağlar. UC Berkeley'deki Greater Good Science Center'dan Christine Carter'a göre, ‘bir araştırmaya katılanların yaklaşık yarısı, başkalarına yardım ettikten sonra daha güçlü ve daha enerjik hissettiklerini; birçoğu ayrıca artan öz-değer duygularıyla birlikte daha sakin ve daha az depresif hissettiklerini bildirdi.’
Nezaket, Zevk Merkezini Harekete Geçiriyor:
Bir şey bize zevk verdiğinde beyindeki zevk merkezi faal olur. Tahmin edebileceğiniz gibi nezaket, beynimizin zevk merkezini harekete geçirir. Başkalarına karşı nazik olduğumuzda da beynimiz iyiliği kendimiz deneyimlemişiz gibi aydınlanır.
Nezaketin haz uyandırmada bu kadar etkili olmasının bir nedeni, olay beklenmedik olduğunda beynimizin zevk merkezinin daha güçlü tepki vermesidir. Başkalarına karşı nazik olduğumuzda, onların şaşkınlıklarına tanık olabiliriz, sadece bu bile bizi memnun edebilir. Ayrıca beklenenin daha üzerinde bir şekilde nezaket sergilemek zevk etkisini daha da güçlü hale getirebilir.
Nezaket Yaşlanmayı Yavaşlatıyor:
Nezaketin beyni etkilemesinin önemli nedenlerinden biri stresi azaltmasıdır. Amerikan Halk Sağlığı Derneği dergisinde yapılan bir araştırma, 'başkalarına yardım etmenin ve nezaket göstermenin, özellikle stres ve ölüm arasındaki ilişkiyi tamponlayarak ölüm oranlarının azalmasını sağladığını' ortaya koyuyor.
Aşırı stres zihinlerimiz ve bedenlerimiz için zararlı; bu nedenle onu yönetmek hem zihin hem de genel sağlığımız için çok önemli. Bu anlamda nezaket, zihnimizi strese karşı korumanın temel yollarından biri olarak öne çıkıyor.
Integrative Psychological and Behavioral Science Journal'daki bir araştırmaya göre, tutarlı bir şekilde kibar olan kişilerin kanlarında %23 daha az stres hormonu (kortizol) bulunuyor ve bu insanlar ortalama bir insandan çok daha yavaş yaşlanıyorlar.
Nezaket, stresin olumsuz etkilerini azaltarak veya engelleyerek daha mutlu kalmamıza ve duygusal sağlığımızı korumamıza yardımcı oluyor.
Nezaket, Anksiyete ve Depresyon Duygularını Hafifletiyor:
Nezaket, kaygı ve depresyon duygularını azaltmaya yardımcı olmak için mükemmel bir yol olarak kabul ediliyor. Texas Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, düzenli olarak gönüllü etkinliklere katılan ve nezaket çerçevesinde yaşayan kişilerin, bu şekilde yaşamayanlara göre daha az depresyon belirtisi yaşadığını buldu.
British Columbia Üniversitesi'nden yapılan bir başka araştırma, bir grup endişeli insan üzerinde çalıştı. Katılımcılardan bir ay boyunca haftada en az altı iyilik yapmaları istenen çalışma raporlarına göre, sadece bir ay sonra, bu endişeli insanların sosyal kaçınmada bir düşüş yaşadıkları ve olumlu ruh hallerinin arttığı gözlemlendi.
Case Western Reserve Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Prof. Stephen Post, yaptıkları çalışmaların sonuçlarına göre nezaketin zihinsel ve fiziksel sağlığımız için faydalı olduğunu, yaşlanmayı geciktirdiğini ve depresyonu azalttığını ifade ediyor.
Nezaket, çok sayıda hayati hormon ve nörotransmitter salgılayarak beynimizi doğrudan daha iyi yönde etkiliyor. Ruh halimizi ve genel mutluluğumuzu iyileştirmenin ücretsiz ve doğal bir yol olarak tanımlanabilecek nezaket ve karşılıksız yardımlaşma, başkalarının yaşamlarını ve mutluluklarını etkilediği gibi kendi yaşamımızı da olumlu yönde etkileyebiliyor.
Nezaketin beyni nasıl etkilediğiyle ilgili en iyi şeylerden biri de yan etkisinin olmaması.
Nezaket, refahımızı artırmanın ve daha uzun, daha sağlıklı yaşamanın doğal ve en kolay yollarından biri.
Nezaket, birçok kişi tarafından doğuştan gelen bir davranış olarak görülse de, nezaketin öğrenilebileceğini ve öğretilebileceğini de biliyor musunuz?
Nazik olmak kişinin kendisiyle başlayabilir.
Öz-şefkatimizi geliştirerek, dünyaya daha nazik bir bakışla bakma eğilimi geliştirebiliriz.